Hành vi trộm cắp chưa thành có được
xem là phạm tội không?
Câu hỏi: Hôm
qua nhà tôi bị kẻ gian đột nhập, nhưng do phát hiện kịp thời nên tôi cùng hàng
xóm đã ngăn chặn và bắt được kẻ trộm khi chưa kịp lấy gì. Hiện người thực hiện
hành vi trộm cắp đã bị cơ quan công an tạm giữ, xin cho hỏi, trong trường hợp
này người thực hiện hành vi trộm cắp có bị đi tù không, tôi rất lo nếu được thả
sẽ quay lại trả thù gia đình tôi.
Trả lời:
Dựa trên những thông tin bạn cung cấp và căn cứ vào các quy định của pháp
luật Việt Nam hiện hành, xin trả lời như sau:
Tại khoản 1 Điều 173
Bộ Luật Hình sự 2015 quy định Trộm cắp tài sản như sau:
“1. Người nào trộm
cắp tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng
hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi
phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về
tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171,
172, 174, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu
đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương
tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di
vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.”
Theo quy định tại Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 2015 thì
tội phạm chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng
không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm
tội. Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa
đạt.
Tuy nhiên, cần
chú ý là chỉ khi có đầy đủ căn cứ chứng minh rằng tội phạm mà người phạm tội
chưa đạt thuộc khoản nào của điều luật tương ứng quy định về tội phạm đó, thì mới
áp dụng khoản, điều luật tương ứng đó. Trong trường hợp xác định được hành vi
vi phạm mà người đó thực hiện không đạt vì những nguyên nhân ngoài ý muốn chủ
quan của họ không có đầy đủ các dấu hiệu cấu thành tội phạm hoặc trong trường hợp
không thể xác định được hành vi vi phạm mà họ thực hiện không đạt đã có đầy đủ
các dấu hiệu cấu thành tội phạm hay chưa, thì tuyên bố bị cáo không phạm tội mà
họ đã bị truy tố.
Như vậy, với việc
thực hiện không đạt hành vi ăn trộm tức chưa lấy được tài sản mà đã bị bắt
không phải là yếu tố để quyết định người này có phạm tội hay không, do người
này đã cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thể thực hiện hành vi đến cùng vì những
nguyên nhân ngoài ý muốn của người tội phạm nên người này vẫn sẽ phạm tội và sẽ
phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội trộm cắp tài sản theo Điều 173 Bộ Luật
Hình sự, trừ trường hợp không thể xác định được hành vi đó có đầy đủ các dấu hiệu
cấu thành tội phạm hay không./.
Hoàng Sơn