Kết quả đánh giá, công nhận, xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh năm 2023

Ngày 16/02/2024, Sở Tư pháp ban hành Báo cáo số 24/BC-STP về kết quả việc đánh giá, công nhận, xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh năm 2023 trên cơ sở Kế hoạch số 4544/KH-UBND, ngày 26/11/2021 triển khai thực hiện Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh và Kế hoạch số 1281/KH-UBND ngày 04/5/2022 của UBND tỉnh về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2021-2025.

Qua công tác tham mưu, chỉ đạo triển khai xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gắn với Chương trình mục tiêu quốc xây dựng nông thôn mới năm 2023 để hướng dẫn, tổ chức thực hiện trên địa bàn tỉnh; qua đó kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Để việc đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đảm bảo thực chất, đúng trình tự và thời hạn quy định, Sở Tư pháp đã ban hành văn bản hướng dẫn, đôn đốc các địa phương tăng cường quản lý công tác xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật cũng như văn bản nhắc nhở, đề nghị địa phương tổng hợp, thẩm định hồ sơ và gửi kết quả về Sở Tư pháp đúng thời hạn quy định.

Thực hiện nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới và trên cơ sở các xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023, Sở Tư pháp kiểm tra trực tiếp tại 13 xã về việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2022 đối với tiểu tiêu chí 18.4 về hệ thống chính trị thì “Xã phải đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định”. Kiểm tra 05 tiêu chí, bao gồm 20 chỉ tiêu quy định tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức, chính quyền các cấp và cơ quan, tổ chức, cá nhân về vị trí, vai trò, ý nghĩa của công tác xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Qua kiểm tra thì hầu hết các hồ sơ đề nghị xem xét công nhận cấp xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2022 tương đối đầy đủ, đúng quy định. Trong năm 2023, Sở Tư pháp thẩm định hồ sơ, công nhận 09 xã đạt tiểu tiêu chí 18.4 trong tiêu chí 18 “Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật” về xã đạt chuẩn nông thôn mới và 06 xã đạt tiêu chí 16 “tiếp cận pháp luật” xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2023. Kết quả dự kiến lũy kế toàn tỉnh năm 2023 có 74/93 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 79,5% tổng số xã; 05 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, chiếm 5,4% tổng số xã.

Kết quả đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023 tại 10 huyện, thị xã, thành phố với 124 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh như sau: Số xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật: 118/124 (đạt tỷ lệ 95,1%); Số xã, phường, thị trấn chưa đạt chuẩn tiếp cận pháp luật: 06/124 (chiếm tỷ lệ 4,9%). Trong tổng số 124 xã, phường, thị trấn (gồm có 93 xã và 31 phường, thị trấn): Đối với 93 xã thì có 87 xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, đạt tỷ lệ 94,5%; 06 xã không đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, đạt tỷ lệ 5,5%; Đối với 31 phường, thị trấn thì tất cả 31 đơn vị đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, chiếm tỷ lệ 100,%.

Trong năm 2023, việc triển khai đánh giá xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đã được UBND tỉnh và UBND cấp huyện, cấp xã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các tiêu chí, chỉ tiêu theo quy định tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg và hướng dẫn của Thông tư số 09/2021/TT-BTP; hàng năm đều kiện toàn Hội đồng Đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật cấp huyện, đảm bảo thành phần và số lượng theo yêu cầu; việc đánh giá năm 2023 thì hầu hết các huyện, thị xã, thành phố thực hiện đúng thời gian quy định, thẩm định kỹ và đúng yêu cầu. Năm 2023, tỷ lệ cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật tăng so với năm 2022 (95,1% so với  91,9%). Trong năm có 05/10 huyện, thị xã, thành phố đánh giá, công nhận 100% xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, đây là tín hiệu tích cực của công tác xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh; các chỉ tiêu, tiên chí tiếp cận pháp luật ở cơ sở đã được cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân quan tâm, triển khai thực hiện nghiêm túc.

Bên cạnh đó, vẫn còn xã, phường, thị trấn việc triển khai thực hiện công tác này còn bị động, nhất là khâu tổng hợp hồ sơ, văn bản kiểm chứng để đánh giá việc thực hiện các tiêu chí, chỉ tiêu; việc phối hợp giữa công chức Tư pháp với các bộ phận có liên quan trong việc thực hiện công tác đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật chưa cụ thể, do đó có lúng túng khi tiến hành chấm điểm. Trong quá trình chấm điểm các tiêu chí, chỉ tiêu đánh giá tiếp cận pháp luật, một số địa phương có những lỗi sai sót về hình thức, biểu mẫu hồ sơ đề nghị công nhận xã, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, bên cạnh đó vẫn còn một số xã chưa quan tâm đúng mức trong quá trình tổ chức triển khai, thực hiện các nhiệm vụ trong công tác xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; Nguồn lực dành cho thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật vẫn còn hạn chế, nhất là kinh phí. Nhiều địa phương chưa được bố trí kinh phí riêng mà chủ yếu sử dụng kinh phí PBGDPL để thực hiện nhiệm vụ này. Trình độ, năng lực của cán bộ, công chức phụ trách công tác xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật ở một số địa phương chưa đồng đều và chưa đáp ứng được yêu cầu. Một số địa phương chưa chú trọng đến xây dựng các tiêu chí tiếp cận pháp luật mà chỉ chú trọng việc đánh giá các tiêu chí tiếp cận pháp luật; tất cả 06 xã chưa đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023 là do vi phạm khoản 3 Điều 4 Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg vì trong năm đánh giá có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cấp xã bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thi hành công vụ.

Giải pháp thực hiện trong năm 2024: Thực hiện nghiêm túc, đúng quy định về quy trình đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, căn cứ vào mốc thời gian để đánh giá, công nhận phù hợp với quy định; tiếp tục bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đảm bảo tham mưu cho UBND cùng cấp trong công tác chỉ đạo, xây dựng và đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật theo thẩm quyền; nâng cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương; xây dựng cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, đơn vị và phân công trách nhiệm cụ thể cho cán bộ, công chức trong việc tham mưu thực hiện các tiêu chí, chỉ tiêu và cải thiện điều kiện tiếp cận pháp luật của người dân; Sở, ngành cấp tỉnh và UBND cấp huyện, cấp xã quan tâm, chú trọng công khai đầy đủ, kịp thời các thủ tục hành chính, đảm bảo giải quyết thủ tục hành chính đúng trình tự, thủ tục, bảo đảm sự hài lòng của các tổ chức, cá nhân về chất lượng, thái độ phục vụ khi thực hiện thủ tục hành chính; tăng cường công tác tuyên truyền, PBGDPL, bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ về tiếp cận pháp luật gắn mới Chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới... có nội dung và hình thức phù hợp với từng đối tượng, địa bàn để nâng cao điều kiện tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở./.

Hải Lam Tường