Đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là giải pháp xây dựng môi trường pháp lý lành mạnh, tiến bộ tại cơ sở

Ngày 22/7/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Việc ban hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg có ý nghĩa rất quan trọng trong bối cảnh Đảng, Nhà nước chủ trương xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền, bảo đảm nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, cụ thể hóa phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng” tại Văn kiện Đại hội XIII của Đảng.
Quyết định 25/2021/QĐ-TTg được ban hành dưới hình thức văn bản quy phạm pháp luật tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất trong triển khai công tác đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên toàn quốc. Trong đó, tiếp tục xác định việc đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là nhiệm vụ được thực hiện thường xuyên hàng năm, gắn với thực hiện nhiệm vụ xây dựng môi trường pháp lý lành mạnh, bảo đảm thực thi quyền con người, quyền công dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh ở địa phương.

Đặc biệt, những quyền cơ bản của người dân ở cơ sở được tạo điều kiện để thực hiện như: Tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở, thực hiện dân chủ ở cơ sở, được giải quyết các kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật. Quyết định 25/2021/QĐ-TTg tiếp tục thúc đẩy trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong thực hiện các nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật; kỷ luật, kỷ cương và tính công khai, minh bạch trong hoạt động của chính quyền cấp xã được củng cố, duy trì. Đồng thời, Quyết định cũng là cơ sở pháp lý quan trọng, là đòn bẩy phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp chính quyền gần dân nhất trong việc tổ chức thi hành pháp luật tại cơ sở; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận với pháp luật để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của mình, tôn trọng quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, từ đó, xây dựng và hình thành thói quen, văn hóa “thượng tôn pháp luật” trong xã hội, xây dựng môi trường pháp lý lành mạnh, tiến bộ tại cơ sở.

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg, Bộ Tư pháp đã khẩn trương xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện. Trong đó có nhiệm vụ trọng tâm là sớm ban hành Thông tư của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn một số quy định của Quyết định nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất cho các địa phương trong triển khai thực hiện nhiệm vụ. Cùng với đó, Bộ Tư pháp sẽ tiến hành xây dựng phần mềm đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và dự kiến đưa vào ứng dụng, vận hành trong cả nước từ năm 2023 nhằm phục vụ tốt hơn công tác quản lý, theo dõi và thực hiện quy trình đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật được thống nhất, công khai, minh bạch, hiệu quả.

Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp cũng sẽ tăng cường công tác kiểm tra, khảo sát, đánh giá sự hài lòng của người dân về hiệu quả xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, qua đó có các giải pháp thực hiện các tiêu chí tiếp cận pháp luật, đưa công tác đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đi vào nền nếp, đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu quả công tác thi hành pháp luật ở cơ sở.

Về phía địa phương, các Sở Tư pháp kịp thời tham mưu Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức triển khai Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg; coi đây là giải pháp để thúc đẩy công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và thực hiện dân chủ ở cơ sở theo phương châm lấy người dân làm trung tâm và là đối tượng phục vụ. Trên cơ sở quy định tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg và hướng dẫn của Bộ Tư pháp, các địa phương cần có kế hoạch, chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ được giao thuộc phạm vi quản lý; quan tâm bố trí kinh phí, nguồn lực, cơ sở vật chất để phục vụ triển khai thực hiện các tiêu chí, chỉ tiêu và đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; chú trọng đến việc xây dựng các mô hình điểm về chuẩn tiếp cận pháp luật cũng như có giải pháp hỗ trợ các xã còn khó khăn, thiếu nguồn lực trong thực hiện các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật./.

Hải Lam Tường