Sở Tư pháp giải đáp thắc mắc về trách nhiệm, thẩm quyền chứng thực các văn bản thừa kế thuộc UBND cấp xã theo đơn phản ánh của Công dân

 Sở Tư pháp nhận được Văn bản về việc giải đáp thắc mắc về trách nhiệm, thẩm quyền chứng thực các văn bản thừa kế thuộc UBND cấp xã của Công dân. Theo đó, Công dân phản ánh việc gia đình Ông liên hệ UBND xã trên địa bàn huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận để thực hiện các thủ tục chứng thực văn bản khai nhận di sản và văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản nhưng bị UBND xã từ chối với lý do căn cứ vào “Công văn số 1404/STP-NV2 về việc phúc đáp công văn số 610/CNVPĐKĐĐ huyện Đức Linh đề ngày 15/9/2021” do Sở Tư pháp tỉnh Bình Thuận ban hành.

Qua nghiên cứu, Sở Tư pháp có ý kiến như sau:

1. Quy định về thẩm quyền chứng thực của UBND cấp xã

          Theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch:

“2. Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp xã) có thẩm quyền và trách nhiệm:

a) Chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận;

b) Chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản, trừ việc chứng thực chữ ký người dịch;

c) Chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản là động sản;

d) Chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai;

đ) Chứng thực hợp đồng, giao dịch về nhà ở theo quy định của Luật Nhà ở;

e) Chứng thực di chúc;

g) Chứng thực văn bản từ chối nhận di sản;

h) Chứng thực văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản mà di sản là tài sản quy định tại các Điểm c, d và đ Khoản này.

Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện ký chứng thực và đóng dấu của Ủy ban nhân dân cấp xã.”

          Căn cứ quy định trên, UBND cấp xã có thẩm quyền chứng thực văn bản từ chối nhận di sản và văn bản thỏa thuận phân chia di sản đối với tài sản, trong đó có tài sản là bất động sản.

2. Về nội dung Công văn số 1404/STP-NV2 của Sở Tư pháp tỉnh Bình Thuận ban hành ngày 15/9/2021, có nội dung hướng dẫn “Việc thỏa thuận phân chia tài sản của hộ gia đình phải lập thành văn bản và được thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng theo trình tự, thủ tục công chứng được quy định tại Luật Công chứng năm 2014”.

          Qua rà soát, nội dung Công văn số 1404/STP-NV2 ngày 15/9/2021 của Sở Tư pháp ban hành liên quan đến việc phúc đáp Công văn số 610/CNVPĐKĐĐ ngày 27/8/2021 của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Đức Linh về việc xin ý kiến đối với trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất cụ thể trên địa bàn huyện Đức Linh, trong đó có nội dung “thỏa thuận phân chia tài sản hộ gia đình”.

Theo quy định về thẩm quyền chứng thực của UBND cấp xã tại khoản 2 Điều 5 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP thì không có quy định cụ thể về thẩm quyền chứng thực “Văn bản phân chia tài sản hộ gia đình” của UBND cấp xã. Theo đó, tại điểm d khoản 2 Điều 5 có quy định “d) Chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai”; dẫn chiếu đến Điều 167 Luật Đất đai thì người sử dụng đất có các quyền như: quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất.

Căn cứ quy định trên, việc thỏa thuận phân chia tài sản hộ gia đình không làm phát sinh các quyền như quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo Điều 167 Luật Đất đai. Do vậy, UBND cấp xã không có thẩm quyền chứng thực đối với Văn bản thỏa thuận phân chia tài sản hộ gia đình.

          Từ các căn cứ nêu trên, Sở Tư pháp đã hướng dẫn việc thỏa thuận phân chia tài sản của hộ gia đình phải lập thành văn bản và được thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng theo trình tự, thủ tục công chứng được quy định tại Luật Công chứng năm 2014 như đã nêu tại Công văn số 1404/STP-NV2 ngày 15/9/2021 để hướng dẫn trả lời đối với vụ việc cụ thể của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Đức Linh là theo quy định pháp luật.

Như vậy, UBND xã căn cứ nội dung hướng dẫn của Sở Tư pháp tại Công văn số 1404/STP-NV2 ngày 15/9/2021 để từ chối chứng thực Văn bản từ chối nhận di sản và Văn bản thỏa thuận phân chia di sản của người dân là không đúng quy định pháp luật./.

Phương Hà